Ik begon bij
de Nederlandse Omroep Stichting (NOS) te werken in 1973 als assistent
programma technicus, zoals dat genoemd werd. Nadat ik en acht anderen waren
aangenomen, kregen we eerst een bedrijfsopleiding van 6 maanden, omdat het
werk bij de radio heel specifiek is - toen was daar nog geen opleiding voor.
Deze cursus werd gegeven in Hilversum in het vroegere restaurant
"Santbergen", dat de NOS had ingericht als opleidingsinstituut.
Tegenwoordig heet dit de "Media Accademie".
Ik was assistant van 1973
tot 1976. Als assistent werkte ik in veel studio's waar ik de microfoons in
het orkest moest zetten en in theaters in het hele land om te assisteren bij
opnames van radio programma's en concerten.
Deze tijd was geweldig. Ik ging naar concerten van mensen als Ella Fitzgerald
en Joe Pass, The Steve Miller Band, Charles Aznavour en vele anderen. Maar
natuurlijk ook klassieke concerten, bijvoobeeld in het beroemde Concertgebouw
in Amsterdam. Jammer genoeg heb ik geen foto's uit die tijd.
As an engineer I worked for
all broadcasting associations, like the AVRO (general), KRO (Catholic), NCRV
(protestant), VARA (Social-democratic), VPRO (social criticism), TROS
(general), NOS and in later years EO (evangelical) and VERONICA (general).
There were (and are) also a great number of small broadcasters. But none of
the non-commercial broadcasters have their own technicians. They hired us
(for free) from the NOS. The way the radio and television in my country works
is very hard to explain, so I won't try it.
Hoewel ik in die tijd niet
actief was in de muziek leerde ik wel van alles, bijv. partituren lezen. Ik
hoorde van een muzikant praten over een boek dat hij had gekocht:
"Sounds and Scores" van Henry Mancini. Ik kocht het boek ook en
leerde een en ander over instrumenten en wat je met ze kan doen in een
orkest. Ik ging zelf ook arrangeren en ik kan me herinneren dat ik een
partituur maakte voor een collega van me die een Grieks liedje wilde zingen,
een 5/4 - ik geloof dat de titel was "Ena Karavi". Ik weet dat
hij het heeft gezongen, maar ik heb het nooit gehoord.
|
|
Ik heb ook
iets anders gearrangeerd en wilde weten hoe partij voor de saxofoon-sectie
zou klinken. Dus vroeg ik aan Piet Zonneveld, dirigent van het orkest van het
KRO-programma "Van Twaalf tot Twee", of de saxgroep het voor me
wilde spelen. En dat deden ze en ze pakten het serieus aan. Prima gozers
waren dat! Leider van de saxgroup was Karel Reys, broer van de bekende Nederlandse
jazz-zangeres Rita Reys. Hij gaf me nog wat adviezen, bijv. over het bereik
van de instrumenten. Saxofoons klinken nu eenmaal niet zo mooi als ze hoog
spelen - dit is iets waar ik nog steeds rekening mee houd als ik op een
keyboard een gesamplede saxofoon bespeel.
In 1976 werd ik programma
technicus B. Weer terug naar "Santbergen" dus om te leren
monteren. Dit was een heel ander vak. Nu moest ik monteren voor vooral
actualiteiten programma's. Later werden dat ook andere programma's, zoals
documentaires.
Nu was mijn doel geweest
om programma technicus te worden die gespecialiseerd is in muziek. Maar
toen ik programma technicus A werd deed ik alle programma's, behalve
muziekproduktie. En ik vond dat eigenlijk wel prettig. Vooral het monteren
van muziek vond ik erg leuk. Maar ook documentaires was leuk, hoewel dat
pas na een paar jaar kwam.
|
|
In
1976 begon ik met het maken van een montage dat ik mezelf als opdracht gaf
toen ik klaar was met de opleiding op Santbergen. Ik noemde het "Muzikollage", een samenvoeging van de
woorden "muziek" en "collage". Het idee was om muziek op
platen te arrangeren. Ik kon dan de muziek op de platen manipuleren zoals ik
het wilde hebben. Soms gebruikte ik maar een paar seconden van een bepaalde
plaat, om die als brug te gebruiken naar een andere plaat. Sommig platen
werden langer gebruikt (soms helemaal) of sneller of langzamer afgedraaid,
gelooped en gedeeltelijk soms achterstevoren gedraaid.
Ik gebruikte alleen band, een band-spinner (waarmee je een band sneller of
langzamer kan laten lopen) en galm. Ik maakte twee van dat soort programma's,
elk van ongeveer 40 minuten, en het duurde 3 jaar om ze te maken (in mijn
eigen tijd natuurlijk). En ik heb veel platen moeten kopen in die tijd. Een
van die programma's, hoewel iets ingekort, werd in 1980 uitgezonden door de
KRO in het programma "Raufaser".
Ik wil graag een paar fragmenten hiervan laten horen, zonder verdere
commentaar. Er zijn 8 fragmenten, 4 van elke montage. Als je op het woord
"Muzikollage 1" klikt, zie je een beschrijving van een deel van de
eerste Muzikollage.
Disclaimer: Het is niet mijn
bedoeling om andermans muziek op mijn site te publiceren. Dit zijn echter
fragmenten van bestaande platen, op verschillende manieren gemonteerd. Ik wil
alleen maar laten horen wat je kunt doen met het "arrangeren" van
bestaande muziek.
|
Gedurende deze jaren (vanaf
1978) werd er een groep geformeerd van programma technici van de NOS-radio.
We noemden onszelf de PT-Band.
(PT staat voor Programma Techniek, onze afdeling). We hadden eind 1978
zelfs nog twee radio optredens: bij de VARA (Stoomradio) live op Hilversum
2 (AM-mono) en een opname voor een programma van de TROS (Toer Ja, Toer
Nee) op Hilversum 1.
(klik op de afbeeldingen voor
een groter plaatje)
|
|
Maar
we speelden hoofdzakelijk voor onszelf en repeteerden in een studio die op
dat moment vrij was, meestal in het voormalige VARA gebouw (tegenwoordig het Muziekcentrum van
de Omroep MCO).
|
Op deze foto staan de leden van
de PT-band waarmee we van start gingen. Later kwamen er nog drie leden bij.
Drums: Hugo Vogel
Bas : Paul Schoenmakers
Trombone: Bert van Dijk
Tenorsax: Ruud Kars
Keyboards: Herco de Boer.
We repeteerden altijd op
dinsdagavond. Het idee was dat we bij elkaar zouden komen en wat zouden
jammen. Ik vond het leuk om wat te schrijven en zorgde voor een niet al te
moeilijk stuk, dat ik "Tuesday Evening Session" noemde. Als je op
de foto hiernaast klikt krijg je dat stukje te horen, maar in een latere
bezetting.
|
|
Hier in studio 8 zie je
alle leden van de PT-band behalve trombonist Bert van Dijk.
Van links naar rechts: Ferry Sluyter,
Jan Stellingwerf,
Ruud Kars, Herco de Boer, Paul Schoenmakers, Hugo Vogel en Peter van den Hoogen.
|
|